Postmodern Durum, Teknoloji ve Devlet
Postmodern Condition, Technology and the State
Veysel ERAT
Toplumsal ve kültürel olarak bir değişimden geçtiğimize dair kafa yoran birçok düşünür bulunmaktadır. Süreci tanımlamak için girişilen entelektüel çabalar neticesinde birçok kavram önerilse de postmodernizm bunların en fazla tartışılanı olmuştur. Kavramın henüz uzlaşıya varılmış bir tanımı bulunmamaktadır. Ancak değişime büyük oranda gelişen teknolojilerin kaynaklık ettiği konusunda neredeyse ittifak söz konusudur. Teknoloji ve postmodern durumun kesiştiği tarih, İkinci Dünya Savaşı ve sonraki döneme rastlamaktadır. Anılan dönem bilim ve teknolojinin devlet bünyesinde sürekli bir politika alanı olarak doğduğu yıllardır. Bu bağlamda çalışma postmodern durum ve teknoloji ilişkisini incelemek ve devletin değişim sürecinde nasıl bir konum aldığını ortaya koymak amacındadır. Üç boyutta kurgulanan çalışma; ilk iki bölümde değişimi teknoloji temelinde açıklamakta ve devletin postmodernizmin güç söylemlerinin modernizmin üst anlatılarını aşındırma sürecini nasıl beslediğini ortaya koymaktadır.
Modernizm, Postmodernizm, Üst-Anlatı, Güç Söylemi, Meşrulaştırma.
There are many thinkers who think that we are going through social and cultural exchange. Although many concepts have been proposed as a result of the intellectual efforts to define the process, postmodernism has been the most discussed of these. The concept does not yet have a compromised definition. However, it is almost allied with the fact that developing technology is the source of the change. The history of technology and postmodern condition coincides with the Second World War and the next period. Refered period is the years when science and technology have emerged as a permanent policy area in the state structure. In this context, the study aims to examine the postmodern state and technology relation and to show how the state takes its position in the process of change. The study, built in three dimensions; explains the change in the first two chapters on the basis of technology, and reveals how the state fosters the processes of postmodern power discourse eroding the modernization’ metanarratives.
Modernism, Postmodernism, Metanarrative, Power Discourse, Legitimization.
İçinde yaşadığımız toplumda ve kültürde önemli değişimlerin yaşanması toplumsal ve siyasi sorunlara ilişkin yeni perspektiflerin gelişmesine neden olmuştur. Geçmiş dönemlerle kıyas üzerinden üretilen teorik tartışmalar, değişimi birbirinden farklı kavramlarla açıklamaya çalışmışlardır. Postmodernizm1 içinde yaşadığımız dönemi tanımlamak için ortaya atılmış kavramlardan en önemlisidir. Kavram; sanayi sonrası toplum, bilgi toplumu, uygarlık sonrası toplum gibi diğer önerilen kavramlarla karşılaştırıldığında, toplumsal yapının birçok boyutuna (siyaset, sanat, ekonomi, kültür vb.) ilişkin söylemleri ile geniş bir alanda kullanılmakta ve bu söylemlerin modernizm karşıtlığına dayanarak üretmesi nedeniyle daha fazla tartışılmaktadır.
Postmodernizmin henüz uzlaşıya varılmış bir tanımı bulunmamaktadır. Genellikle incelenen toplumsal olgu ve düşünürlerin bakış açılarına göre birbirinden farklılaşan açıklamalara konu olmaktadır. Kavramı tanımlama güçlüğünün en önemli nedenlerinden birisi tamamen postmodern bir dönemden ziyade postmodern durumlarla karşı karşıya olmamızdır. Diğer bir ifadeyle, değişim henüz modernizmi ortadan kaldırmamış ve ona ait toplumsal yapı ve olgular üzerine kapsayıcı bir şekilde sirayet etmemiştir. Örneğin resim ya da şiirde giderek postmodern imgeler artmış, ancak mimarisi başta olmak üzere bütün yönleriyle postmodern sıfatını elde edecek bir kent henüz bulunmamaktadır. Bu nedenle kavramı tartışan bazı yazarlar değişimi kabul etmekle birlikte, postmodern bir evrende yaşadığımız savını reddeder ve kavrama kuşku ile yaklaşır.2
Anılan nedenlere bağlı olarak konu ile ilgili yapılacak çalışmaların doğrudan farklı postmodern yaklaşımlardan birini alması tedbirsizlik olacaktır. Bu çalışmada birbirinden farklı savları olan düşünürlerin ittifak ettiği noktalardan hareket edilmiştir. Postmodernizmle ilgili iki temel uzlaşı noktası; kavramın değişime göndermede bulunması ve gelişen teknolojilerin değişim sürecine kaynaklık etmesidir. Diğer bir ifadeyle, modern döneme geçişte referans verilen bilimin yerini postmodern dönemde teknoloji almıştır. Teknolojik gelişimin toplumsal ve kültürel yapıyı görünür kılacak şekilde değiştirmeye başladığı tarih olarak İkinci Dünya Savaşı gösterilmektedir. Savaş yılları aynı zamanda bilim ve teknoloji politikalarının doğduğu ve sonraki süreçte diğer devletlere yayıldığı önemli bir tarihsel dönemdir.
