Avrupa Rekabet Ortoritesi Komisyon’un Rolü Üzerine Genellemeler

Gülgün ANIK

Komisyon’un Yetkileri

Avrupa Birliği Komisyonu Rekabet Genel Müdürlüğü, diğer genel müdürlüklerin sahip olmadığı yetkilere sahip, hem itham eden, hem karar veren, hem de kural koyan ve bireysel ve grup muafiyet tanımada tek başına yetkili bir organ konumunda olmasıyla, çok güçlü bir kurumdur. Ancak, her ne kadar Komisyon grup muafiyet tüzüğü çıkarmada tek başına yetkili olsa da, milli kurumlar ve mahkemeler de grup muafiyetlerinin uygulanıp uygulanmayacağı hususunda belirleyicidirler. “Roma Antlaşması Madde 85 ve 86’nın Uygulanmasında Komisyon ve Milli Mahkemeler Arasında İşbirliği Hakkında Duyuru’nun 26 (b) maddesine göre, bir grup muafiyeti tüzüğünün kapsamına giren anlaşma, karar veya uyumlu eylemler Komisyon’un herhangi bir karar veya idari mektubu olmaksızın doğrudan madde 81 (1)’in yasağından muaf olur. Ancak bu Duyuru’dan sonra yürürlüğe giren 19/65 sayılı Tüzük madde 7’yi tadil eden 1215/1999 sayılı Tüzük¹ ile Üye Devletler’in yetkili kurumlarına grup muafiyetlerini geri alma imkanı tanınmıştır.

Roma Antlaşması madde 202 (eski madde 145)’ye göre Konsey, çıkardığı kuralların yürütülmesi yetkisini Komisyon’a verebilmektedir. Komisyon’un yetkileri ise Roma Antlaşması madde 211’de (eski madde 155) düzenlenmiştir. Buna göre Komisyon, Antlaşma hükümlerinin ve buna ilişkin olarak yapılan düzenlemelerin uygulanmasını temin eder, tavsiyelerde bulunur, Antlaşma ile ilgili görüşler bildirir. Bunlara ek olarak, Komisyon'un karar verme yetkisi vardır ve Konsey ve Parlamento'nun mevzuat hazırlamasına katılır ve Konsey’in kendisine verdiği yetkileri kullanır. Komisyon’a Roma Antlaşması ile sınırlı yetkiler verilmiş olup bu yetkilerin etkin ve yararlı bir şekilde kullanılması için zorunlu olan tedbirleri almaya yönelik de zımni yetkiler bulunmaktadır². Bir ihlalin varlığından haberdar olan Komisyon çok geniş bir araştırma yetkisiyle bilgi isteyebilir, yerinde inceleme yapabilir, tespit ettiği rekabete aykırılıkların giderilmesini ister³ ihlaller, menfi tespit veya muafiyet talepleri hakkında gerekli kararları verir. Bunlar ya bir idari mektup, ya menfi tespit kararı⁴ ya bireysel muafiyet tanıma⁵ ya da ihlalin sona erdirilmesi kararı⁶ şeklindedir. Süreli para cezaları 17/62 sayılı Tüzüğün 16. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, Komisyon Tüzük’e göre aldığı kararlara uyulmasını sağlamak için teşebbüslere her gün için 50’den 1000 Ecu’ye kadar süreli para cezası uygulayabilir. Komisyon’un bu yetkileri Roma Antlaşması madde 85 ve 86’nın uygulaması hakkında 17/62 Sayılı Konsey Tüzüğünden kaynaklanmaktadır. Komisyon, bu Tüzükle adeta Topluluk Rekabet Hukuku uygulamasının merkezine yerleştirilmiştir⁷.

Komisyon’a danışmanlık yapan Hukuk Servisi ise Rekabet Genel Müdürlüğü’nün aldığı tüm kararların rekabet hukuku ile uygunluğunu incelemekte ve Divan’a intikal etmiş ihtilaflarda Komisyon’u Adalet Divanı ve Bidayet Mahkemesi önünde temsil etmektedir⁸.