İşyerinde Cinsel Taciz ve İş Kanununa Göre İş sözleşmesinin Feshi
Cumhur Sinan ÖZDEMİR
I. GİRİŞ
4857 sayılı İş Kanununun 18’inci maddesi işverene, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenlerle iş sözleşmesini feshetme yetkisi vermiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihte takip edilen amaç, işçinin daha önce işlediği iş sözleşmesine aykırı davranışları cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değil; onun sözleşmesel yükümlülükleri ihlale devam etmesi, tekrarlaması rizikosundan kaçınmaktır. İşçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için işçinin iş sözleşmesine aykırı, sözleşmeyi ihlal eden bir davranışının varlığı gerekir. İşçi kusurlu davranışı ile sözleşmeye aykırı davranmış ve bunun sonucunda iş ilişkisi olumsuz bir şekilde etkilenmişse işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olur. Buna karşılık, işçinin kusuruna ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceğinden işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez. Aynı Yasanın 25’inci maddesinde belirtilen nedenler yanında, bu nitelikte olmamakla birlikte, işyerlerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen nedenlerdir. İşçinin davranışlarından veya yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerde, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekir.
4857 sayılı İş Kanunu m. 25/II-c uyarınca işçinin, işverenin diğer bir işçisine cinsel tacizde bulunması, haklı fesih nedeni olarak belirtilmiştir. İşçinin cinsel taciz niteliğinde olmamakla birlikte uygunsuz sayılabilecek davranışlarda bulunması ve bu davranışlarının işyerinde olumsuzluklara yol açması halinde, örneğin bir bayan işçiye telefon etmesi, yemeğe davet etmesi, ısrarlı davranması gibi geçerli nedenden söz edilebilir. Keza, İş Kanunu m. 25/II-d uyarınca işçinin işverene veya ailesine karşı şereflerine ve namuslarına dokunacak sözler söylemesi veya davranışlarda bulunması ya da işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbarlarda ve isnatlarda bulunması veya işçinin işverene, aile üyelerinden birine veya işverenin diğer bir işçisine sataşması haklı fesih nedeni olarak sayılmıştır. Sataşma niteliğinde olmadığı sürece, diğer işçilerle devamlı ve gereksiz tartışmaya girişmek, iş arkadaşları ile ciddi geçimsizlik göstermek, işyerinde olumsuzluklara yol açması halinde geçerli fesih nedenidir1.
II. CİNSEL TACİZ İDDİASININ İSPATI
Dava konusu olay “…tarihinde şirket yetkililerinin mağazayı ziyareti sırasında davacı ile bayan çalışan arasında küfürleşme ve kavga olayı yaşandığına dair tutanak tutulmuştur. Tutanak üzerine olaya karışan davacı ile bayan işçinin savunması istenmiş, davacı savunma vermemiş, bayan işçi ise "işe girdiği tarihten bu yana davacı işçinin kendisini rahatsız ettiğini kendisini, işten çıkarmakla tehdit etmesi nedeni ile ses çıkarmadığını, … günü depoda yemek pişirirken davacı işçinin arkadan gelip poposunu sıktığını ve göğüslerini çıkarmaya çalıştığını, bağırdığını, davacı işçinin ağzını eli ile kapatmaya çalışıp, boğazını sıktığını, dövüldüğünü, kendisini korumaya çalıştığını beyan etmiştir. Olay C. Savcılığına intikal etmiş, davacı işçi hazırlık aşamasında, sarkıntılığı kabul etmediğini, diğer işçinin kendisine hakaret ettiğini savunmuştur. C. Başsavcılığınca davacı hakkında müşteki sanık sıfatı ile diğer bayan işçiye karşı cinsel taciz suçunu işlemesi, bayan işçi hakkında da davacı işçiye karşı hakaret ve sair tehdidat suçlaması ile M… Sulh Ceza Mahkemesine kamu davası açılmıştır. M… Sulh Ceza Mahkemesince yapılan yargılama sonunda … sayılı ilam ile davacı işçi hakkında cinsel taciz suçunun işlendiğine dair müştekinin soyut iddiasından başkaca delil elde edilemediği gerekçesi ile davacı işçinin beraatına, bayan işçi hakkında açılan hakaret ve tehdit suçlarından şikâyetten vazgeçilmesi nedeni ile kamu davasının düşürülmesine karar verilmiştir. Ceza mahkemesi dosyası içinde, hazırlık soruşturması sırasında bayan işçinin alınan adli raporunda "yüzünde, sol kol arkasında hematom ve sıyrıklar olduğu, basit bir müessir fiile maruz kaldığı" belirtilmiştir.
