Rekabet Hukuku ve İnternet

M. Fevzi TOKSOY

Enformasyon teknolojilerinin büyük ölçüde piyasa ekonomisini yeniden şekillendirmeye başladığı günümüzde, ortaya çıkan yenilikler aslında önümüzdeki on yıllar içerisinde yaşanacak gelişmelerin ilk habercileri niteliğini taşımakta. Bu gelişmeler karşısında hemen akla gelen önemli sorulardan birisi, rekabet hukukunun enfoteknolojik gelişmelere nasıl ayak uydurabileceğidir. Genel olarak, İnternetin ve hususiyetle elektronik ticaretin, rekabet açısından çok faydalı olduğu düşünülse dahi, İnternetin rekabeti kısıtlayacak sonuçlar ortaya çıkarabileceği de ileri sürülebileceğinden İnternet ve rekabet ilişkisi dikkatle incelenmesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.

1. İnternetin İşleyişi

İnternetin işleyişi ile ilgili olarak akla gelen ilk soru, sistem içinde var olabilecek bir takım mihenk noktalarının kimler tarafından kontrol edildiğidir. İnternetin kimse tarafından kontrol edilmediğine ve hatta başarısının herhangi bir otoritenin kontrolü altında olmamasından kaynaklanan özgürlükçü işbirliği ortamından ileri geldiğine ilişkin yaygın bir kanı mevcuttur. Bu kanının bir dereceye kadar doğru olmasına karşın, İnternetin, sınırlı sayıda birkaç şirket tarafından yönetilen iletişim ağları üzerine kurulu olduğu da göz önünde bulundurulmalıdır. Bu çerçevede, İnterneti yönetmesi gereken bazı kişilerin olduğu ve bu kişilerin İnternet pazarlarının gelişmesinde hayati rol oynadıkları çok açıktır.

Başlangıçta, askeri bir araştırmanın ürünü olarak ortaya çıkan İnternet ile birbirine bağlanmış bilgisayarların telefon ağı vasıtasıyla konuşmaları amaçlanmıştır. Bilgi aktarımının TCP/IP denen bir protokol sayesinde gerçekleşmesi ile İnternet, Amerikan Hükümetinin kurduğu bir iletişim ağı olarak çalışmaya başlamıştır. Telekomünikasyon operatörleri ise İnternete yatırım yapmaya 10 yıl önce başlamış, ilk kurulan İnternet ağı zamanla yerini birkaç şirketin birbiriyle bağlantılı ağlarına bırakarak genişlemiştir.