Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Türk Hukukunda 
TFF Tahkim Kurulu’nun Bağımsızlığı
 Üzerine Bir Değerlendirme

An Evaluation on the Independence of the TFF Arbitration in
 Turkish Law

Tolgahan ŞAFAK

Toplum içerisinde ve uluslararası ilişkilerde önemli bir yere sahip olan futbol, diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de bir tüzelkişiliği zorunlu kılmıştır. Böylece futbol alanında yetkili tüzelkişilik olarak Türkiye Futbol Federasyonu kanun ile kurulmuştur.

Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu, Türkiye Futbol Federasyonu’nun en üst hukuk kurulu olup futbol faaliyetlerinde önemli bir yere sahiptir. Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu diğer spor federasyonları tahkim kurulları gibi anayasada dahi düzenlenmiş ve kararları aleyhine hiçbir yargı merciine gidilemeyeceği garanti altına alınmıştır. Hukuken bağımsız ve tarafsız olarak düzenlenen Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu, verdiği kararlarda bile bağımsız olamayacaktır, zira tahkim kurulu üyelerini hem federasyon yönetim kurulu seçmektedir hem de tahkim kurulu federasyon yönetim kurulunun kararlarını incelemektir.Bu çalışmada Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu organik ve hukuki açıdan, kurul kararları da hukuki açıdan incelenerek anlatılmış, kurul kararlarının bağımsız olması gerektiği vurgulanmış ve durum tespiti yapılmış ve çözüm önerisinde bulunulmuştur.

Tahkim, Tahkim Kurulu, Türkiye Futbol Federasyonu.

Football, which has an important place in society and international relations, has been obliged to have a legal entity in Turkey as well as in other countries. Thus, the Turkish Football Federation was established by law as an authorized legal entity in the field of football.

Turkish Football Federation Arbitration Committee is the highest legal committee of the Turkish Football Federation and has an important place in football activities. Turkish Football Federation Arbitration Committee has been organized even in the constitution like other arbitration committees of sports federations and it has been guaranteed that any judicial authority cannot object to decisions of the committee. Turkish Football Federation Arbitration Committee, which has been regulated in an independent and impartial manner, will not be independent even in its decisions, since both the members of the arbitration committee are elected by the management committee of the federation and the arbitration committee examines the decisions of the management committee.In this study, Turkish Football Federation Arbitration Committee is examined from the organic and legal aspects, and the decisions of the committee are examined from a legal point of view, it is emphasized that committee decisions should be independent and the situation has been determined and solution has been proposed.

Arbitration, Arbitration Committee, Turkish Football Federation.

Giriş

Diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de, spor branşlarından özellikle futbol alanına büyük çapta önem verilmekte ve geniş kitleler tarafından futbol müsabakaları takip edilmektedir.

Futbol alanındaki müsabakaların belirli bir düzen ve program çerçevesinde yürütülmesi gereği, beraberinde bu alanda çeşitli hukuki düzenlemelerin mevcudiyetini zorunlu kılmıştır. Genel hukuk alanının dışında teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren bir alan olan futbol, 3461 sayılı Türkiye Futbol Federasyonunun Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunla, ayrı bir tüzelkişilik altında, Türkiye Futbol Federasyonu bünyesinde faaliyetlerini sürdürmüş ve işleyişi konusunda statü ve talimatlar adı altında çeşitli hukuki düzenlemeler getirilmiştir.

Konumuz içeriğinde ayrıntılı şekilde incelenecek olan Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu, futbol alanının teknik bilgi ve uzmanlık gerektirmesi gibi nedenlerden dolayı Türkiye Futbol Federasyonunun ayrı bir organı olarak varlık kazanmıştır.

Spor tahkim kurullarının özellikle T.C. Anayasası’nda ayrıca ve açıkça düzenlenmiş olması ve bu kurulların vermiş olduğu kararlar aleyhine hiçbir yargı merciine başvurulamaması nedenleriyle çalışmamızda, özelde, Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kuruluna organik, hukuki anlamda ve kurul kararlarına ise hukuki anlamda yer verilmiş, ayrıntılı incelemeleri yapılmıştır.

Bağımsız mahkeme kararları aleyhine dahi, olağan veya olağanüstü yargı yollarına başvurma olanağı tanınmışken Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu kararları aleyhine yargı yollarına başvurma olanağının tanınmamasının sebebi araştırılarak inceleme konusu yapılmıştır. Ayrıca Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulunun önüne gelen uyuşmazlıkların hangi tür uyuşmazlıklar olabileceği ve Türkiye Futbol Federasyonu Uyuşmazlık Çözüm Kurulu, Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu dışındaki kurullarca veya kişilerce verilen kararlar aleyhine Tahkim Kuruluna başvurulup başvurulamayacağı da tartışılarak, yüksek mahkeme kararları da incelenerek çalışmamız tamamlanacaktır.

I. Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu

1980’li yıllarda Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü kapsamında faaliyet gösteren federasyonlar arasında olan Türkiye Futbol Federasyonunun (TFF) işlemlerinin diğer spor federasyonlarınınki gibi idari işlem niteliğinde olduğu düşüncesiyle ilgili işlemler aleyhine, hatta küme düşme kararları aleyhine bile, idari yargıya gidilmekteydi1 . Spor federasyonlarının tarihsel gelişimi2 ve ilerleyen zaman içerisinde TFF ve diğer spor federasyonlarının bağımsız nitelik kazanması3 neticesinde TFF tarafından verilen kararların hukuki denetiminde de farklılıklar oluşmuştur4 . Günümüzde, uyuşmazlıkların niteliği gereği teknik bilgi, beceri ve deneyim gerektiren ve karmaşık bir yapı gösterenleri için yargı yolundan vazgeçilerek tahkim yoluna gidildiği görülmektedir5 . Futbol alanında ortaya çıkan bir takım uyuşmazlıklar kapsamında ilgili uyuşmazlıkların çözümü için oluşturulan Tahkim Kurulunun faydaları konusunda FIFA, 2005 yılında Oyuncu Statüsü ve Disiplin Konuları hakkında yayınlamış olduğu Kitapta tahkimin yararlarından bahsetmiştir. Bahsetmiş olduğu bu faydaları da uyuşmazlıkların daha hızlı ve esnek şekilde karara bağlanması, uyuşmazlıkların çözümünün daha az masrafla hallolması ve daha şeffaf şekilde karara bağlanmasının sağlanması, uyuşmazlıklar konusunda tecrübeli kişilerce hükümlerin verilebilmesinin önünün açılması şeklinde belirtmiştir6 .

Spor branşlarından olan futbol alanında ortaya çıkacak olan uyuşmazlıkların giderilmesi konusunda getirilen tahkim yöntemi ilk kez, TFF’yi Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü teşkilat yapısından çıkaran ve TFF’nin ayrı bir tüzelkişilik olmasını sağlayan 3461 Türkiye Futbol Federasyonunun Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunla7 düzenlenmiştir. 3461 sayılı Kanunla, tahkim yönteminin getirilmesi gerekçesine bakacak olursak profesyonel futbolla ilgili bütün uyuşmazlıklar konusunda, idari yargıya gidildiğinden bahisle 3461 sayılı Kanun neticesinde özel hukuk hükümlerine tabi, özel statülü olan TFF’nin kararları aleyhine artık yargı organlarına gidilmemesi gerektiğine vurgu yapıldığını görmekteyiz. Ayrıca FIFA Statüsünün sonucu olarak aslında Türkiye Cumhuriyetinin, tahkim sistemini kabul ettiğini önceden taahhüt etmesi nedeniyle profesyonel futbol ile ilgili uyuşmazlıklarda, artık olağan yargı yoluna başvurulamayacağının zorunlu sonuç olduğu da ayrıca vurgulanmıştır8 . TFF Tahkim Kurulunun 3461 sayılı Kanunun 13’üncü ve 14’üncü maddeleriyle ilk kez düzenlemesinin ardından 3461 sayılı Kanun, 3813 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmış: 3813 sayılı Kanun ise 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunla9 yürürlükten kaldırılmış ve TFF Tahkim Kuruluna burada da yer verilmiştir.

5894 sayılı Kanunun 6’ncı maddesinde de geçtiği üzere Tahkim Kurulu, bağımsız ve tarafsız bir zorunlu tahkim mercii olup TFF’nin en üst hukuk kurulu olmakla birlikte TFF Statüsü ve ilgili talimatlarda10 belirtilen nitelikteki uyuşmazlıklarla ilgili nihai kararların verildiği bir merciidir.

Tahkim Kurulu, TFF Statüsü ve ilgili talimatlar uyarınca karar verme yetkisine sahip kurullar ve organlar tarafından verilecek kararları11 inceleyip nihai olarak karara bağlar12 . Tahkim Kurulu kendisine yapılan başvuruları karara bağlar ve bu kararlar aleyhine yargı yollarına başvurulamaz13 .

Daha önce TFF Tahkim Kurulu Talimatı14 m. 14/3 uyarınca sporcuların, teknik direktörlerin ve antrenörlerin sözleşmelerden kaynaklanan ve yabancılık unsuru içeren -yani taraflardan birinin yabancı uyruklu olması halinde- ihtilaflar hakkında tahkim kurulu tarafından verilecek kararlara karşı Fédération Internationale de Football Association (FIFA) ve Union of European Football Associations (UEFA) talimat ve düzenlemeleri doğrultusunda Spor Tahkim Mahkemesine (Court of ArbitrationforSport, CAS) başvurulabileceği düzenlenmişken, bu düzenleme TFF Yönetim Kurulunun 23.08.2011 tarihli toplantısında alınan 6 sayılı kararıyla yürürlükten kaldırılmıştır15 . Böylece TFF Tahkim Kurulu kararlarına karşı CAS’a başvurma hakkının Türk vatandaşlarına tanınmamasına karşılık yabancılara tanınması gibi farklılıklar16 ortadan kaldırılmış, kısaca TFF Tahkim Kurulu kararları aleyhine CAS’a başvuru yolu da kapatılmıştır17 .