Bitcoin Türkiye’de Nasıl Vergilendirilecek?
Bitcoin, How Will be Taxed in Turkey?
Erhan BAYAR
Batı ekonomilerinde kripto paralar (Bitcoin ve Altcoinler) ile ilgili regülasyonlar görülmekle birlikte Türkiye’deki mevcut vergi mevzuatımızda Bitcoin’in vergilendirilmesine yönelik bir düzenleme “henüz” mevcut değildir. Bu durum Bitcoin alım satımından elde edilen kazançların nasıl vergilendirileceği sorusunu gündeme getirmektedir. Yazımızda bu kapsamda olası seçenekler incelenmiş ve vergi kayıplarının önlenmesi için Mali İdare’nin acil düzenleme yapma ihtiyacı tespit edilmiştir.
Bitcoin, Kripto Para, Kripto Para Kazançlarının Vergilendirilmesi.
While regulations on crypto-currencies (Bitcoin and Altcoins) are seen in Western economies, an arrangement for the taxation of it is not available yet in Turkey. This situation raises the question of how to tax the profits arising from Bitcoin trade? In our study possible options are reviewed and it’s determined that the immediate intervention of the taxation authority is required to prevent tax losses.
Bitcoin, Cryptocurrency, Taxation of Cryptocurrency Earnings.
Giriş
Bitcoin; Satoshi Nakamoto tarafından (bu kişinin gerçekte var olmadığı sanal bir kişi olduğu konusunda ciddi bir kabul vardır ve projeden 2010 yılında ayrıldığının ilan edilmesi bu şüpheyi güçlendirmiştir) 2008 yılında yazılan “Bitcoin: Uçtan Uca Elektronik Ödeme Sistemi” isimli makaleyle adını dünyaya duyurmuştur.1 Bitcoin, her yerde herkese anında ödeme imkânı sunan, merkezi olmayan dijital kripto-paradır. Bitcoinler satın alınabilir, satılabilir ve diğer para birimleriyle takas edilebilirler. Bitcoin kabul edilebilir bir seviyede gizlilik ve anonimlik sağlar. Bitcoin kullanıcıları gizli anahtarlarıyla Bitcoin ağındaki işlemlerinin sahipliğini ispatlar ve kendilerine ait değeri harcayabilir, yeni sahibine transfer edebilirler. Dünyada pek çok hükümet Bitcoin'e karşı olumlu bakarken, vatandaşlarını fiyat oynaklığı, Bitcoin'in arkasında bir merkezi otorite olmaması ve Bitcoin'in herhangi bir fiziki varlık ile ilişkili olmaması hususlarında uyarmaktadır.2
21 milyon adetle sınırlanan Bitcoin’in fiyatı tamamen arz-talebe göre şekillenmektedir. Tedavülde olan Bitcoin miktarı ise 16,67 milyondur.3
Ülkelerin büyük bir kısmı Bitcoin’e ilişkin olarak hukuki bir düzenleme yapmış değilken, bazı ülkeler yasaklamış, bazı ülkeler ise regülasyona tabi tutulup sanal para veya emtia olarak tanımlamıştır.4
Türkiye’deki mevcut vergi mevzuatımızda, doğrudan sanal kıymet Bitcoin’in vergilendirmesine yönelik bir düzenleme “henüz” mevcut değildir.5 Konuyla ilgili Gelir İdaresi, SPK, BDDK ve TCMB’nin çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Yazımızda Türkiye'de düzenleyici kurumların Bitcoin’e bakışı ve vergilendirilme seçenekleri incelenmeye çalışılacaktır.
I. SPK, Kambiyo, Vergi ve Elektronik Para Mevzuatı Açısından Bitcoin:
Konuyla ilgili mevzuat ve literatürdeki tartışmalar incelendiğinde Bitcoin’i tanımlama aşamasında 3 başlık ön plana çıkmaktadır:
- Menkul Kıymet
- Emtia
- Para
