Kambiyo Senetlerinde Rehin Cirosu
Indorsement of Pawn in Bills of Exchange
Emine DEVELİ
Kambiyo senetleri uygulamada sıkça karşılaşılan kıymetli evrak türüdür. Poliçe, bono ve çekten oluşan kambiyo senetlerinin verilme sebebi her ne kadar ödeme ya da kredi aracı olarak ifade edilse de temelde güdülen amaç lehtara borcun ödeneceği hususunda bir teminat sağlamaktır. Kambiyo senedi üzerindeki alacakta rehin hakkı kurulması ise bilhassa şekil, fonksiyon ve sonuçları açısından özellik arz etmektedir. Bu sebeple çalışmada kambiyo senedi üzerindeki alacakta rehin hakkı kurulması, bunun farklı usulleri ve sonuçları karşılaştırılacak olup özellikle çekte rehin cirosuna ilişkin Yargıtay kararları ve doktrinde yer alan görüşler değerlendirilecektir.
Kambiyo Senetleri, Ciro, Rehin Cirosu, Gizli Rehin Cirosu, Çekte Rehin Cirosu.
Bills of exchange constitute an essential legal instrument in legal practice. In general, main reason to issue a bill of exchange is to provide an instrument of payment or credit, however it ensures the beneficiary, the payment will be performed. In addition to this ensurement, to issue pawn on the bill of exchange is crucial by means of form, functions and results. In this study, different methods of issuing pawn on a bill of exchange and results will be examined. More importantly, pawn on cheque will be examined in the light of Supreme Court decisions and doctrine.
Bill of Exchange, Endorsement, Indorsment of Pawn, Covert Indorsment of Pawn, Indorsment of Pawn on Cheque.
I. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI
Çalışmanın konusu kambiyo senetlerindeki alacak üzerinde rehin hakkı kurulması olup medeni hukuktaki anlamıyla rehin hakkı incelenmemiştir. Bu kapsamda kambiyo senedi üzerindeki rehin cirosu çalışmanın konusunu teşkil etmekte olup; bazı noktalarda TMK’nın ilgili hükümleri de incelenmiştir.
Ayrıca 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun getirdiği yeni düzen, konunun genişliği hasebiyle çalışma kapsamı dışında bırakılmıştır.
II. KAMBİYO SENEDİNİN DEVRİ VE REHİN CİROSU
Kıymetli evrak, devir usulü bakımından nama, emre ve hamiline yazılabilir. Çalışmanın konusunu teşkil eden kambiyo senetleri kanunen emre yazılı olup (TTK 681, 778/I-a, 818/I-d) menfi emre kaydı öngörülmedikçe, TTK 647/II uyarınca zilyetliğin naklinin yanı sıra ciro işlemi yapılması gerektiği düzenlenmiştir1 . Uygulama en sık karşılaşılan kıymetli evrak türü kambiyo senetleri olmasına rağmen TTK’da ciro, tanımlanmamıştır. Doktrinde ise, cironun çeşitli tanımları yapılmıştır.
