Yeni Türk Ticaret Kanununun Defter ve Belge Düzeni ile Muhasebe Standartlarına Aykırılık Halleri İçin Öngördüğü Cezalar
Soner ALTAŞ
I. GİRİŞ
Önceki çalışmalarımızda, 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu (YTTK)1’nda öngörülen ticaret sicili personeline2, ticaret siciline tescil zorunluluğuna3 ve ticaret unvanı ile işletme adına4 ve haksız rekabete5 ilişkin cezai sorumluluk halleri ele alınmış idi. Bu çalışmamızda ise, yeni Türk Ticaret Kanununun, ticari defter ve belge düzenine, Türkiye Muhasebe Standartlarına ve şirketler topluluğunda rapor düzenlenmesine aykırılık halleri için öngördüğü cezalar üzerinde durulacaktır.
II. TİCARİ DEFTERLERİN TUTULMAMASINA İLİŞKİN CEZAİ SORUMLULUK
YTTK’nın 64’üncü maddesinin birinci fıkrasında “Her tacir, ticarî defterleri tutmak ve defterlerinde, ticarî işlemleriyle malvarlığı durumunu, Türkiye Muhasebe Standartlarına ve 88 inci madde hükümleri başta olmak üzere bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Defterler, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulur. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir.” hükmüne yer verilmektedir.
Dolayısıyla, gerçek ve tüzel kişi her tacir, gerek ticarî defterlerini tutarken gerek münferit ve konsolide finansal tablolarını düzenlerken, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartlarına, kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara aynen uymak zorundadır (YTTK, m. 64/f.1, m. 88). Bu yükümlülüklere uyulmaması durumunda, ilgililere, ikiyüz günden az olmamak üzere adlî para cezası verilir (YTTK, m. 562/f.1-a).
