Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 15. Maddesi Üzerine

Seyithan Deliduman

Bu çalışmamızda, 1930’lu yıllardan beri tartışılan bir konu olan, HUMK. m. 15 hükmünün, vekil ile müvekkil arasındaki ücret uyuşmazlıklarında geçerli olup olmadığı incelenecektir.

Vekil (avukat), davadaki vekâlet hizmetine karşılık müvekkilinden bir vekâlet ücreti isteyebilir. Bu vekâlet ücretinin miktarı, vekil ile müvekkil arasında (yazılı bir ücret sözleşmesi ile) serbestçe kararlaştırılır. Yazılı ücret sözleşmesi yapılmamış ise, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uygulanır (Avukatlık Kanunu m. 163).

Kanaatimizce, pozitif düzenleme bakımından HUMK. m. 15’te düzenlenen yetki kesin yetkidir. Zira, madde ‘görülür’ diyor, ‘görülebilir’ demiyor. Ancak bunun olması gereken hukuk bakımından (de lege ferenda) yerinde olduğunu ve ihtiyaca cevap verebildiğini söylemek mümkün değildir. Çünkü, HUMK. m. 15’deki düzenlemenin, vekil tarafından müvekkil aleyhine ayrı ayrı mahkemelerde birden fazla ücret davası açılması halinde usul ekonomisine uygun olacağını söylemek mümkün değildir. Bu yüzden, HUMK. m.15 hükmünün avukat tarafından müvekkil aleyhine açılan davalarda görev ve yetki konusunda, genel hükümlerin geçerli olması şeklinde değiştirilmesi yerinde olur.

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, Vekil (Avukat), Müvekkil, Görev, Yetki, Usul Ekonomisi, Azil.

I- Genel Olarak

Bu çalışmamızda, 1930’lu yıllardan beri1 tartışması devam edegelen ve halihazırda da bitmemiş olan bir konuyu, HUMK. m. 15 hükmünün, vekil ile müvekkil arasındaki ücret uyuşmazlıklarında geçerli olup olmadığını, yeniden tartışmaya açmayı amaçladık2.

Vekil (avukat), davadaki vekâlet hizmetine karşılık müvekkilinden bir vekâlet ücreti isteyebilir3. Bu vekâlet ücretinin miktarı, vekil ile müvekkil arasında (yazılı bir ücret sözleşmesi ile) serbestçe kararlaştırılır. Yazılı ücret sözleşmesi yapılmamış ise, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uygulanır (Avukatlık Kanunu m. 163).

Davada haklı çıkan taraf, davayı kendisi değil de bir vekil (avukat) aracılığı ile takip etmiş ise, avukatına bir vekâlet ücreti ödemek zorundadır ki, bu ücret de davanın gerektirdiği bir gider olmaktadır. Yalnız, dava (yargılama) gideri olarak karşı (haksız çıkan) tarafa yükletilecek olan vekâlet ücreti, davada haklı çıkan tarafın vekili (avukatı) ile kararlaştırmış olduğu vekâlet ücreti olmayıp, Avukatlık Asgari Ücret Tarifelerine göre hesaplanacak olan objektif bir vekâlet ücretidir4. Buna göre, iki türlü vekâlet ücreti bulunmaktadır. Birisi, müvekkil ile vekili (avukatı) arasındaki vekâlet ücreti; diğeri, yargılama gideri olan avukatlık ücreti (HUMK. m. 423/6).